Wereldwijsdag 2024
14 oktober 2024 | KIT Tropeninstituut
Op 14 oktober jl. trapten we samen het themajaar Wereldburgerschap af in het prachtige KIT Instituut. Goed om te zien dat veel van jullie tijdens deze dag een actieve bijdrage gaven en daarmee blijk gaven van het belang van dit themajaar. Wereldburgerschap is een actueel thema. Onze leerlingen mogen van ons verwachten dat we ze leren hoe zij zich kunnen verhouden tot de verschillen tussen mensen en culturen.
Verschillende sprekers op deze dag bevestigden nog maar eens dat de plek waar je geboren wordt, veel uitmaakt voor de mogelijkheden die je in de rest van je leven aangereikt krijgt. Met ons onderwijs kunnen we het verschil maken, de ongelijkheid verkleinen. Dit doen we door het gesprek niet uit de weg te gaan en in verbinding te blijven met elkaar.
Karim Amghar
In onze samenleving blijkt de impact van de geboorteplek significant te zijn, een fenomeen dat momenteel veel aandacht krijgt. Dat terwijl we opgroeien met de gedachte dat we in een
meritocratisch land leven. Maar wat betekent dit nu eigenlijk inhoudelijk? Kansenongelijkheid toont zich als een veelzijdig probleem, een meerkoppig monster, variërend van voeding, pedagogisch klimaat, onderadvisering tot sociale en financiële
kwetsbaarheid.
Als expert op het gebied van diversiteit en inclusie nam Karim ons mee in zijn verhaal en zijn onderzoeken. Hoe kunnen we bijvoorbeeld de klas beschouwen als minisamenlevingen waarbij
wereldburgerschap centraal staat? Waarom voelen veel onderwijzers zich niet gezien terwijl ze een bijzonder belangrijke rol spelen bij het creëren van gelijke kansen? Wat is de relatie
tussen diversiteit, inclusie en gelijke kansen in deze setting? En welke verbanden bestaan er tussen wereldburgerschap en gelijke kansen? Is kansenongelijkheid vooral een sociaaleconomisch vraagstuk, een etnisch vraagstuk, of een combinatie van beide in deze context? Karim ging in op de specifieke oorzaken en gevolgen van ongelijkheid.
Links
Fawaka - Inspiratiesessie Wereldburgerschap
Maak kennis met WereldBurgerschap tijdens een interactieve inspiratiesessie!
- Ontdek de bijbehorende thema’s en wat je ermee kan doen
- Doe kennis op over de wet- & regelgeving rondom burgerschap en hoe de inspectie dit beoordeelt
- Inventariseer wat er al gebeurt bij jou op school en wat je nog meer wilt doen
- Raak geïnspireerd door al het lesmateriaal, lesbrieven en boeken die wij meebrengen
Na afloop van de WereldBurgerschap inspiratiesessie weet je wat voor mogelijkheden WereldBurgerschap biedt en wat passende vervolgstappen voor jouw school zijn.
Links
Antiracistisch lesgeven - Jillian Emanuels
Wat is antiracistisch lesgeven? Hoe ga je in je klaslokaal aan de slag met antiracistisch lesgeven? Antiracistisch lesgeven is een manier van lesgeven waarbij je de veiligheid en inclusie binnen je groep vergroot. Op een helpende manier sta je stil bij de verschillen binnen je groep en creëer je een ruimte waar deze verschillen er zijn. In deze workshop gaan we aan de slag met 3 antiracistische tools.
Links
Keti Koti - Wereldmuseum
Tijdens deze workshop duiken jullie in de geschiedenis en betekenis van Keti Koti, de herdenking en viering van het einde van de slavernij in Suriname. We bespreken onder andere de rol van de VOC en de WIC, maar ook het gebruik van termen als "slaaf" vs. "tot slaaf gemaakte" en hoe het slavernijverleden verbonden is met ons eigen leven. Daarnaast ontwerpen jullie een eigen button, geïnspireerd door de ‘Button 1873’, een belangrijk symbool tijdens Keti Koti, zodat jullie dat ook in de klas met jullie leerlingen kunnen doen.
Seksuele- en genderdiversiteit - Bureau Belle Barbé
Weet jij ook niet waar die nieuwste letter in het LHBTQIA-rijtje voor staat? Heb je een non-binaire leerling in de klas en vraag je je af hoe je dat gaat doen met de toiletten en kleedkamers op school? Gaan jullie als school meedoen aan paarse vrijdag? En hoe zorg je voor een veilige sfeer waarin alle leerlingen zichzelf kunnen zijn, ongeacht hun seksuele voorkeuren of gender? Scholen krijgen vandaag de dag vaak te maken met seksuele- en genderdiversiteit.
Links
Opgroeien in een digitale wereld - Klaartje Schüngel
Onze leerlingen besteden een belangrijk deel van hun tijd in de digitale wereld en net zoals in het echte leven krijgen ze ook online te maken met burgerschapsthema’s, zoals sociale omgangsvormen, culturele verschillen en democratische kernwaarden zoals vrijheid van meningsuiting en verdraagzaamheid. Aan de ene kant levert deze online wereld veel inspiratie en nieuwe kennis op. Aan de andere kant krijgen ze te maken met het grenzeloze en ongrijpbare karakter van internet. En hierin kunnen ze best wel begeleiding gebruiken, want niet ieder kind krijgt die mee vanuit huis.
Tijdens deze workshop bespraken we wat basisschoolleerlingen nodig hebben om ook online uit te groeien tot betrokken, weerbare jongeren. We behandelden de uitdagingen waarmee ze te maken hebben en je kreeg tips hoe je je leerlingen vanaf groep 5 hierin verder op weg kunt helpen. Aan de hand van praktijkvoorbeelden kreeg je meer inzicht in hoe je digitaal burgerschap op laagdrempelige en positieve wijze kunt inpassen in je bestaande curriculum.
Links
Feest! (onderbouw) - Rondleiding Wereldmuseum
Onder begeleiding van een museumdocent bezochten jullie in een groepje het aangrenzende Wereldmuseum.
Tijdens deze rondleiding voor onderbouwleerkrachten leerden jullie hoe je kleuters op een speelse manier kennis kunt laten maken met feesten wereldwijd. Middels de viering van een verrassingsfeest kregen jullie tips en tricks over het behandelen van onderwerpen als tellen, afstanden begrijpen, de grote van de wereld ontdekken en vormen en kleuren herkennen. Uiteraard geen nieuwe onderwerpen voor een kleuterklasleerkracht, maar de manier waarop wel. We gingen met werkvormen als kalligrafie en tellen op stof aan de slag. De rondleiding werd afgesloten met een vrolijk verrassingsfeest voor het dwerghertje Kantjil, waarin de opgedane kennis op een feestelijke manier werd gevierd.
Na deze rondleiding kun je:
Kleuters spelenderwijs kennis laten maken met verschillende wereldfeesten.
Feest! (midden/bovenbouw) - Rondleiding Wereldmuseum
Onder begeleiding van een museumdocent bezochten jullie in een groepje het aangrenzende Wereldmuseum.
Tijdens deze rondleiding ontdekten jullie hoe verschillende culturen, binnen onze samenleving, wereldwijd feesten vieren en welke elementen daarbij centraal staan. Jullie leerden hoe feesten vaak gekoppeld zijn aan seizoenen en de levenscyclus en hoe onderdelen zoals kleding, maaltijden en muziek in vrijwel elke viering terugkomen. Jullie maakten kennis met interactieve onderdelen van verschillende wereldfeesten, zoals een optocht voor carnaval en een Chinese knipkunstslinger voor Chinees Nieuwjaar.
Doel van deze rondleiding:
Deze rondleiding biedt jullie de tools om leerlingen te laten ontdekken wat feesten wereldwijd betekenen, over hun oorsprong, de universele thema's die ze verbinden en hoe ze een cyclus van herhaling of afsluiting vertegenwoordigen.
Onze koloniale erfenis - Rondleiding Wereldmuseum
Onder begeleiding van een museumdocent bezochten jullie in een groepje het aangrenzende Wereldmuseum.
Tijdens de rondleiding "Onze koloniale erfenis" onderzochten jullie de doorwerking van het slavernijverleden van Nederland en de impact daarvan op onze huidige maatschappij en de natuur. We behandelden onderwerpen zoals de oorsprong van racisme, het functioneren van privilege in de maatschappij met de privilege-piramide en hoe het slavernijverleden nog steeds invloed heeft op ons huidige leven met o.a. het grondstoffen spel. Tijdens de rondleiding lieten we ons inspireren door verhalen van verzetshelden en mensen die zich inzetten voor een betere wereld en ontdekten we wat leerlingen zelf kunnen doen om zich in te zetten voor een betere wereld.
Doel van deze sessie:
- Bewustwording van het koloniale verleden en de impact op het heden
- Voorzien van kennis en tools om leerlingen kritisch na te kunnen laten denken over deze thema's
Documentaire Karim pakt zijn kans
In de grote zaal werd de documentaire 'Karim pakt zijn kans' uitgezonden.
Karim Amghar onderzoekt hoe het gesteld is met de kansen van leerlingen met veel potentie maar weinig middelen. Hij spreekt daarvoor met diverse beleidsmakers, ervaringsdeskundigen, onderwijzers, docenten, ouders en de leerlingen zelf.
Na afloop ging Karim zelf met jullie in gesprek en behandelde hij een aantal stellingen over de thema's uit zijn documentaire.
Links
- Documentaire Karim pakt zijn kans op NPO Start
Documentaire Een pop zoals ik
In de grote zaal werd de documentaire 'Een pop zoals ik' uitgezonden.
In de Amsterdamse poppenwinkel Colourful Goodies worden Barbies, jongenspoppen en knuffelpoppen verkocht waarin ieder kind zich kan herkennen; van poppen met verschillende huidskleuren en beroepen, tot poppen met een beperking. Deze documentaire volgt drie gezinnen van kleur die een pop mee naar huis nemen. Wat betekent zo’n pop voor je zelfbeeld als je daarmee worstelt omdat je van kleur bent, of omdat je met albinisme moet leren leven? Is onze dominant witte maatschappij wel zo tolerant als we denken?
Na afloop ging Ismail Aghzanay met jullie in gesprek over verschillende thema's uit de documentaire. Extra bijzonder was het dat Ellen Brudet, eigenaresse van de poppenwinkel, ook aanwezig was om iets te vertellen over haar missie.
Links
Andy Oppong
Als elf jarige kwam hij naar Nederland, in een compleet andere omgeving dan Ghana. Op school spraken de docent en hij letterlijk en figuurlijk andere talen. Dat zorgde voor misverstanden en conflicten. Totdat een mentor als cultuurtolk optrad. Die positieve ervaring wil Andy anderen ook meegeven.
Werken met ouders die kinderen opvoeden tussen twee culturen gaat gepaard met uitdagingen. Om zowel kinderen als ouders vraaggerichte ondersteuning te bieden is een goede samenwerking en effectieve communicatie van primair belang. Het vraagt van professionals in het onderwijs (diepe) interculturele kennis en inzicht om in te spelen op de ondersteuningsbehoeften en duurzaam samen te werken. Taal is veelal de grootste belemmerende factor, meetbaar en zichtbaar, maar culturele aspecten —gedrag, gewoonten, tradities— spelen zeker ook mee. Botsende culturele waarden, verschillen in communicatiestijlen en wederzijdse onbekendheid kunnen zorgen voor onbegrip tussen ouders en onderwijsprofessionals.
Tijdens de lezing ging Andy in op het begrip cultuur. Welke aspecten spelen daarbij een rol. Aan de hand van leerzame ervaringen, evt. casuïstiek en enkele theorieën kregen deelnemers handvatten aangereikt om effectiever te communiceren met ouders afkomstig uit landen waar de culturele gewoonten erg verschillen van de Nederlandse.
Links
Workshops & lezingen
27 februari 2025
Kriebels van lentekriebels
door Charifa Zemouri
In deze workshop over relationele en seksuele vorming zullen we door middel van een interactieve discussie en dialoog dieper ingaan op oa het gebruik van lesmateriaal en maatwerk. Daarnaast is er vooral veel aandacht voor de communicatie met ouders (in het bijzonder voor ouders met een islamitische achtergrond) en hun wensen, evenals de omgang met misconcepties binnen gemeenschappen en de politiek.
Het doel van de workshop is om deelnemers een breder inzicht te geven in het bestaande lesmateriaal voor relationele en seksuele vorming en daarnaast specifieke handvatten en richtlijnen te bieden voor het omgaan met ouders en hun vragen over het onderwijs aan hun kinderen. Dit zal onder andere gebeuren via groepsdiscussies en -dialogen en door het bespreken van praktijkgevallen die Charifa zelf tegen is gekomen.
Over Charifa Zemouri: Dr. Charifa Zemouri is gezondheidswetenschapper, gespecialiseerd in infectieziekten, volksgezondheid en gezondheidsverschillen. Vanuit dit perspectief werkt zij onder andere samen met GGD Amsterdam en recentelijk ook met Rutgers aan het verbeteren van de seksuele gezondheid en het seksuele onderwijs in Nederland. Charifa is momenteel betrokken bij het onderzoek van Rutgers naar de uitbreiding en inclusiviteit van het lesmateriaal "Kriebels in je Buik". Ze bezoekt regelmatig basisscholen in Amsterdam om de dialoog tussen ouders en de school te faciliteren en het draagvlak voor seksuele en relationele vorming te vergroten.